Informacja o instrumentach i ryzyku

Obligacje

1.1.Opis instrumentu finansowego

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Przez papiery wartościowe emitowane w serii, rozumie się papiery wartościowe reprezentujące prawa majątkowe podzielone na określoną liczbę równych jednostek. Świadczenie może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. W przypadku obligacji występuje kilka rodzajów cen.

Cena nominalna to wartość, od jakiej naliczane są należne odsetki i równocześnie jest to cena po jakiej emitent wykupi obligacje po upływie czasu ich zapadalności.

Cena emisyjna to cena, po jakiej kupuje się obligacje bezpośrednio od emitenta. W zależności od tego, jak emitent ocenia szanse powodzenia emisji, może być ona niższa lub wyższa od ceny nominalnej.

Cena rynkowa to cena, która jest ustalana w relacji popytu i podaży na rynku. Nie jest to jednak cena, którą płaci się w momencie kupna obligacji na giełdzie, ponieważ cena rynkowa jest powiększona o narosłe odsetki.

1.2. Opis ryzyka

Ryzyko spadku wartości inwestycji. Na ryzyko to mają wpływ następujące czynniki:

• wypłacalność emitenta – obligacje emitowane są w celu uzyskania kapitału przez emitenta na cele określone w dokumentach sporządzanych w związku z propozycją nabycia obligacji. Należy wskazać na ryzyko, iż nawet pomimo realizacji założonych celów, emitent obligacji może w dniu ich wykupu nie posiadać środków w wysokości umożliwiającej spełnienie wszystkich zobowiązań z tytułu obligacji, oprocentowanie obligacji – stałe oprocentowanie obligacji może nie przynieść oczekiwanego przez inwestora rezultatu w sytuacji np. inflacji lub podwyższenia stóp procentowych przez inne instytucje finansowe w związku z oferowanymi produktami, zmienność kurs obligacji – rynkowy kurs obligacji w krótkim okresie może podlegać znaczącym wahaniom powodując istotną fluktuację wartości zainwestowanego kapitału,

• płynność obligacji – czynnik który wpływa na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę, opóźnienia w realizacji wypłat odsetek lub wykupu – występuje w przypadku pogorszenia się sytuacji finansowej emitenta lub jego niesolidność, stopy procentowe – polega na możliwości zmiany ceny obligacji w sytuacji zmiany stóp procentowych na rynku. Cena obligacji zmienia się odwrotnie do zmiany stóp procentowych, reinwestycja – brak możliwości reinwestowania przychodów odsetkowych według oczekiwanej stopy zwrotu,

• inflacja – ma miejsce gdy siła nabywcza dochodu z inwestycji zmienia się znacznie na skutek zmian stopy inflacji,

• zmienność walut – dotyczy obligacji denominowanych w walutach obcych. Czynnik ten wpływa na niepewnością co do wartości przepływów gotówkowych, w zależności od kursu wymiany walut obowiązującego w momencie dokonywania płatności,

• ryzyko zawieszenia obrotu obligacjami lub ich wykluczenia z obrotu – na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym. Taka sytuacja w znaczący sposób może wpłynąć na rynkową wycenę instrumentów finansowych. Ryzyko to wynika z aktualnego stanu prawnego.

Akcje

2.1. Opis instrumentu finansowego

Akcje są udziałowymi papierami wartościowymi dającymi posiadaczom określone prawa korporacyjne (np. prawo do udziału w walnym zgromadzeniu spółki) i majątkowe (np. prawo do dywidendy, prawo do uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki).

Spółki mogą emitować akcje zwykłe, jak i akcje uprzywilejowane. Akcja może być uprzywilejowana, co dogłosu w taki sposób, iż na jedną akcję przypadają nie więcej dwa głosy na walnym zgromadzeniu. Takie akcje uprzywilejowane mogą posiadać założyciele spółki, którzy chcą zapobiec ewentualnemu przejęciu kontroli nad spółką.

Inny rodzaj uprzywilejowania to uprzywilejowanie, co do dywidendy, oznaczające, że posiadacze takich akcji są lepiej traktowani przy podziale zysku. Akcji imiennych, w tym akcji uprzywilejowanych nie można kupić na rynku regulowanym w tym na GPW S.A. w Warszawie („GPW”).

W obrocie giełdowym mogą znajdować się tylko akcje zwykłe na okaziciela. Spółki notowane na rynku podstawowym na GPW muszą spełnić surowe wymogi kapitałowe, formalne i informacyjne.

Akcje małych spółek notowane są w alternatywnym systemie obrotu, organizowanym przez GPW, którym jest NewConnect. Rynek ten został stworzony z myślą o małych spółkach, które ze względu na swoją wielkość, zbyt małą wiarygodność kredytową lub krótką historię działalności nie są w stanie w inny sposób efektywnie pozyskiwać kapitału na finansowanie swoich przedsięwzięć.

2.2.Opis ryzyka

Ryzyko spadku wartości inwestycji. Na ryzyko to mają wpływ następujące czynniki:

• wyniki finansowe – jakość wyników finansowych jest silnie skorelowana z ryzykiem inwestycji oraz z przyszłymi stopami zwrotu z wybranych akcji. Im słabsze wyniki finansowe tym większe prawdopodobieństwo poniesienia straty oraz większa zmienność notowań (cen) akcji,

• kapitalizacja spółki – spółki o małej kapitalizacji (rozumianej jako iloczyn liczby akcji i ich wartości rynkowej) na ogół cechują się większą zmiennością notowań. Wielkość zmienności notowań jest odwrotnie proporcjonalna do kapitalizacji spółki. Im mniejsza kapitalizacja tym większe prawdopodobieństwo dużych zmian notowań,

• płynność spółki – średnia wielkość obrotów papierami wartościowymi danej spółki w wybranym okresie czasu jest proporcjonalna do zmienności notowań. Im mniejsza wartość obrotów papierami wartościowymi danej tym większa zmienność notowań,

• split akcji – notowania akcji, które podlegają splitowi (podział akcji spółki przez utworzenie większej liczby akcji o mniejszej wartości nominalnej, których łączna wartość nominalna jest równa pierwotnej wartości nominalnej sprzed podziału) cechują duże wahania wartości spowodowane zakupami kapitału spekulacyjnego. Nadmierny wzrost wartości akcji wywołany informacją o splicie, a nie mający pokrycia w sytuacji finansowej spółki stanowi istotny czynnik ryzyka inwestycyjnego,

• ryzyko branżowe – każda branża ze względu na swoje uwarunkowania ekonomiczno-gospodarcze jest obarczona ryzykiem inwestycyjnym. Tworzące się na rynku mody inwestycyjne powodują, po pierwszym okresie prosperity, przewartościowanie spółek z danego sektora i spadek ich wartości. Innym przypadkiem ryzyka branżowego są niekorzystne dla branży uwarunkowania finansowe, dekoniunktura w danej branży, czy niekorzystne zmiany przepisów prawa lub ich interpretacji,

• ryzyko rynkowe – oprócz ryzyka specyficznego, które przynależne jest danej akcji istnieje także ryzyko rynkowe inwestycji. Ryzyko rynkowe wynika z natury samego rynku kapitałowego, który do wyceny aktywów oprócz czynnika racjonalnego używa także czynnika emocjonalnego. Dodatkowo, obecnie rynki są ze sobą powiązane globalnie i spadek indeksów zagranicznych może mieć istotny wpływ na notowania rodzimych spółek mimo ich dobrej kondycji finansowej,

• ryzyko makroekonomiczne – jest to ryzyko związane z sytuacją ekonomiczną na świecie i trendów globalnych. W przypadku dekoniunktury, istnieje ryzyko zmniejszenia wartości rynkowej akcji niezależnie od wyników finansowych emitenta,

• ryzyko przymusowego wykupu – jest to ryzyko konieczności zbycia posiadanych akcji w drodze wezwania do sprzedaży w przypadkach określonych w przepisach prawa,

• ryzyko zawieszenia obrotu akcjami lub ich wykluczenia z obrotu – na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym. Taka sytuacja w znaczący sposób może wpłynąć na rynkową wycenę instrumentów finansowych. Ryzyko to wynika z aktualnego stanu prawnego oraz regulacji GPW.

W przypadku korzystania przez klienta z możliwości składania zleceń bez pełnego pokrycia występuje:

• ryzyko spłaty zobowiązań – klient zobowiązany jest do spłaty zobowiązań w określonym dniu wynikającym z terminów rozliczania transakcji,

• efekt dźwigni finansowej – klient otrzymuje od Xelion maksymalny limit należności, stanowiący wielokrotność posiadanych środków pieniężnych lub instrumentów finansowych, który może wykorzystać na zakup instrumentów finansowych. W takim przypadku zmiana kursu instrumentu powoduje proporcjonalnie większą zmianę wartości portfela zarówno podczas wzrostu (generuje proporcjonalnie większy zysk) jak i podczas spadku (generuje proporcjonalną większą stratę). Ryzyko inwestycyjne zwiększa się wraz ze wzrostem dźwigni finansowej. Efektem korzystania z dźwigni finansowej może być sytuacja w której klient podczas spadku wartości inwestycji traci cały zainwestowany kapitał.

2.3. Wskazanie zmienności ceny instrumentu

Zmienność ceny to statystyczna miara ryzyka instrumentu finansowego obliczana jako wielkość wahań cen od wartości średniej w danym przedziale czasu. Zmienność cen pokazuje jak duże są zmiany wartości instrumentu finansowego w wybranym okresie czasu. Duża zmienność cen oznacza duże wahania wartości instrumentu finansowego w wybranym okresie czasu. Czynniki mające wpływ na zmienność cen instrumentu:

• płynność (średnia wielkość obrotu w wybranym przedziale czasu), im mniejsza płynność tym większa zmienność,  

• free float (akcje w wolnym obrocie, które nie są w posiadaniu istotnych akcjonariuszy), im mniejsze free float tym większa zmienność.

Prawa do akcji

3.1. Opis instrumentu finansowego

Prawo do Akcji to papier wartościowy inkorporujący uprawnienie do objęcia akcji nowej emisji, które mają  być dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym. Zostało stworzone w celu umożliwienia prowadzenia obrotu uprawnieniami do otrzymania akcji nowej emisji przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego w Krajowym Rejestrze Sądowym, lecz po dokonaniu przydziału akcji.

Prawa do Akcji umożliwiają Inwestorowi sprzedaż akcji (poprzez sprzedaż prawa do nich) zanim nastąpi ich faktyczny debiut giełdowy. Po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału w Krajowym Rejestrze Sądowym i zarejestrowaniu akcji w depozycie papierów wartościowych następuje zamiana praw do akcji na akcje i tym samym Prawo do Akcji wygasa.

3.2. Opis ryzyka

Ryzyka związane z inwestowaniem w Prawa do Akcji są tożsame z ryzykami związanymi z inwestowaniem w akcje. Należy dodatkowo zauważyć, iż inwestor dodatkowo ponosi ryzyko, iż w przypadku, gdy właściwy sąd rejestrowy odmówi prawomocnie zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki, emitent zwróci inwestorowi wyłącznie środki, które inwestor wniósł w ramach subskrypcji akcji.

Prawa poboru

4.1. Opis instrumentu finansowego

Prawo poboru w spółce publicznej to papier wartościowy uprawniający jego posiadacza do objęcia akcji nowej emisji w stosunku do liczby posiadanych akcji, chyba że uchwała Walnego Zgromadzenia lub uchwała Zarządu, podjęta na podstawie upoważnienia do podwyższenia kapitału zakładowego w drodze kapitału docelowego, pozbawi akcjonariuszy tego prawa w całości lub w części W przypadku podwyższenia kapitału zakładowego spółki, dotychczasowi akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa w objęciu nowych akcji, w stosunku do liczby posiadanych akcji (o ile uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej). Jest to istotne  prawo,  ponieważ  objęcie  nowych  akcji przez  nowych  akcjonariuszy  prowadzi  do  „rozwodnienia kapitału”. Ponadto cena akcji jest korygowana o wartość prawa poboru.

4.2. Opis ryzyka

Ryzyko spadku wartości inwestycji. Na ryzyko to mają wpływ następujące czynniki:

• notowania – zachowanie się notowań akcji w okolicy dnia ustalenia prawa poboru cechuje  duża zmienność, która zwiększa  ryzyko inwestycyjne. Wzrost wartości notowań akcji przed lub po dniu ustalenia prawa poboru, nie uzasadniony czynnikami natury fundamentalnej  (korzystne  informacje, dobre wyniki finansowe), prowadzi na ogół do gwałtownego skorygowania. Dodatkowo na wartość akcji ma również wpływ tzw. odcięcie prawa poboru, tj. korekta kursu akcji w dniu prawa poboru o wartość prawa  poboru  jako  papieru wartościowego. Wykreowanie prawa poboru wpływa na zmniejszenie wartości akcji sprzed ustalenia prawa poboru,

• prawo do zapisów – jest to prawo posiadacza akcji do zapisania się na akcje nowej emisji. Składając zapis klient zobowiązany jest do opłacenia zapisu po cenie określonej w prospekcie emisyjnym,

• termin zapisów na akcje – z prawa do zapisania się na akcje nowej emisji można skorzystać w terminie ściśle określonym w prospekcie emisyjnym. Nie skorzystanie z tego prawa skutkuje utratą posiadanych praw poboru.

Ryzyka związane z inwestowaniem w Prawa Poboru są tożsame z ryzykami związanymi z inwestowaniem w akcje.

Kontrakty terminowe

5.1. Opis instrumentu finansowego

Kontrakt  terminowy  jest  instrumentem  finansowym  pochodnym  –  umową  pomiędzy  kupującym  i sprzedającym kontrakt, w której jedna strona zobowiązuje się do kupna, a druga do sprzedaży przedmiotu kontraktu  po  określonej  z  góry  cenie  w  wyznaczonym dniu  lub  do  dokonania rozliczenia  pieniężnego mającego na celu wyrównanie różnicy cen.

Kontrakty  terminowe  są  wystandaryzowane,  co  oznacza,  że  warunki  dotyczące  rozmiaru,  terminu zapadalności, i wysokość zmiany ceny kontraktu są z góry ustalone.

Ważnym elementem inwestowania w kontrakty terminowe jest właściwa izba rozrachunkowa, która rozlicza transakcje na kontraktach i przejmuje ryzyko niewypłacalności stron kontraktu. KDPW_CCP S.A., któremu KDPW  S.A. powierzyło zadania z zakresu prowadzenia systemu płynności rozliczeń, zapewnia również możliwość wcześniejszego, niż w terminie rozliczenia zamknięcia pozycji. Do jej kompetencji należy również ustalenie minimalnej wartości wstępnego depozytu rozliczeniowego oraz wartość depozytu zabezpieczającego, do którego wniesienia zobowiązana jest strona, a który stanowi zabezpieczenie wykonania jej zobowiązań. Poziom depozytu zabezpieczającego jest aktualizowany na podstawie codziennego rozliczania kontraktów. W wyniku rozliczenia na rachunku Inwestora codziennie dopisywany jest zysk bądź odejmowana jest strata. W tej sytuacji Inwestor może być zobowiązany do dopłacenia różnicy, która jest nazywana depozytem uzupełniającym.

5.2. Opis ryzyka

Dla kontraktów terminowych można wyróżnić następujące ryzyka:

• ryzyko instrumentu bazowego – wynika z ryzyk dotyczących instrumentu finansowego, w oparciu o kwotowania którego dokonuje się wycena i/lub rozliczenie kontraktu terminowego,

• ryzyko przyszłego kształtowania się kursu kontraktu – brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny  kontraktu  w  przyszłości  potencjalnie  skutkując stratą części  bądź całości zainwestowanego kapitału. W sytuacjach nadzwyczajnych strata może przekraczać wartość zainwestowanych początkowo środków,

• ryzyko zmienności – kurs rynkowy w krótkim okresie może podlegać znaczącym wahaniom powodując istotną fluktuację wartości zainwestowanego kapitału. Inwestycja w kontrakty terminowe wiąże się z koniecznością  wniesienia  depozytów  zabezpieczających  stanowiących  jedynie  ułamkową  część wielkości całego zobowiązania wynikającego ze standardu tego typu instrumentu finansowego (tzw. dźwignia finansowa). Powoduje to zwielokrotnienie ryzyka inwestycyjnego w przypadku gwałtownych i znaczących zmian kursu instrumentu pochodnego,

• ryzyko płynności – polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,

• ryzyko  bazy – oznacza,  iż cena instrumentu pochodnego może odbiegać od wartości teoretycznej instrumentu bazowego,

• ryzyko zawieszenia obrotu kontraktami lub ich wykluczenia z obrotu – na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym. Taka sytuacja w znaczący sposób może wpłynąć  na  rynkową  wycenę instrumentów  finansowych. Ryzyko to wynika z aktualnego stanu prawnego,

• ryzyko dywidendy – w przypadku kontraktów opartych o indeksy cenowe płatności dywidendowe komponentów indeksu wpływają ujemnie na wycenę instrumentu bazowego, a w konsekwencji kontraktu terminowego na dany indeks.

5.3. Wymogi dotyczące utrzymania i uzupełniania zabezpieczeń

Klient zobowiązany jest do utrzymywania na rachunku, bez wezwania, depozytu zabezpieczającego. Jeżeli  wartość  depozytu  zabezpieczającego  spadnie  poniżej poziomu właściwego depozytu określonego przez  KDPW_CCP  S.A., Klient zobowiązany jest uzupełnić depozyt zabezpieczający co najmniej do wysokości tego poziomu, najpóźniej, przed rozpoczęciem notowań na rynku derywatów w następnym dniu rozliczeniowym po dniu, w którym nastąpił spadek depozytu zabezpieczającego poniżej poziomu właściwego depozytu określonego przez KDPW_CCP S.A.

 {/slider}

Opcje

6.1. Opis instrumentu finansowego

Opcja jest instrumentem finansowym pochodnym, który jednej stronie daje prawo (nabywca opcji, posiadacz pozycji długiej) do zawarcia transakcji kupna/sprzedaży instrumentu bazowego, natomiast na drugą stronę nakłada obowiązek zawarcia transakcji kupna/sprzedaży instrumentu bazowego, na warunkach określonych w kontrakcie opcyjnym. W przeciwieństwie do kontraktów terminowych, opcja dla nabywcy ma charakter prawa, a nie obowiązku.

Nabywca opcję płaci premię wystawiającemu, a wystawiający wpłaca depozyt, wymagany przez właściwą izbę rozliczeniową (KDPW_CCP S.A.). Opcje, podobnie jak kontrakty są wystandaryzowane.

Na GPW notowane są opcje na indeks WIG 20. Opcje notowane na GPW są opcjami typu europejskiego, a więc są rozliczane w ściśle określonym terminie przypadającym w dniu wygaśnięcia ważności danej serii opcji. Klient może przed dniem rozliczenia zamknąć pozycji zajmując pozycję przeciwną.

Wyróżnia się dwa podstawowe typy opcji: opcję kupna i opcję sprzedaży, co daje cztery główne kombinacje zajmowanych pozycji, gdyż Klient może:  

• wystawić opcję kupna (short call),

• wystawić opcję sprzedaży (short put),

• nabyć opcję kupna (long call),

• nabyć opcję sprzedaży (long put).

Cena  opcji,  czyli  premia,  zależy  m.in.  od  zmienności instrumentu  bazowego  (im  wyższa  zmienność  tym wyższa cena) oraz od czasu pozostałego do wygaśnięcia opcji (im mniej czasu tym niższa cena).

6.2. Opis ryzyka

Dla opcji można wyróżnić następujące ryzyka:

• ryzyko instrumentu bazowego – wynika z ryzyk dotyczących instrumentu finansowego w oparciu o kwotowania, którego dokonuje się wycena i/lub rozliczenie opcji,

• ryzyko przyszłego kształtowania się kursu opcji – brak pewności co do kierunku kształtowania się ceny opcji w przyszłości potencjalnie skutkując stratą części bądź całości zainwestowanego kapitału. W przypadku wystawienia opcji kupna w strata może być nieograniczona,

• ryzyko zmienności – kurs rynkowy w krótkim okresie może podlegać znaczącym wahaniom powodując istotną fluktuację wartości zainwestowanego kapitału. Sprzedaż opcji wiąże się z koniecznością wniesienia depozytów zabezpieczających stanowiących jedynie ułamkową część wielkości całego zobowiązania wynikającego ze standardu tego typu instrumentu finansowego (tzw. dźwignia finansowa). Powoduje to zwielokrotnienie ryzyka inwestycyjnego w przypadku gwałtownych i znaczących zmian kursu instrumentu pochodnego,

• ryzyko płynności – polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę,

• ryzyko upływu czasu – cena opcji jest uzależniona od czasu, jaki pozostał do wygaśnięcia opcji. Zbliżanie się terminu wygaśnięcia opcji może powodować spadek wartości opcji nawet przy niezmienionym  poziomie ceny instrumentu bazowego. Upływ czasu działa więc na niekorzyść nabywców opcji kupna i nabywców opcji sprzedaży,

• ryzyko zawieszenia obrotu opcjami lub ich wykluczenia z obrotu – na podwyższenie ryzyka inwestycyjnego wpływa również możliwość zawieszenia notowań, wycofania lub wykluczenia instrumentów finansowych z obrotu na rynku regulowanym. Taka sytuacja w znaczący sposób może wpłynąć na rynkową wycenę instrumentów finansowych. Ryzyko to wynika z aktualnego stanu prawnego,

• ryzyko dywidendy – w przypadku opcji kupna opartych o akcje spółek wypłacających dywidendy lub o indeksy cenowe, płatności dywidendowe wpływają ujemnie na wycenę instrumentu bazowego, a w konsekwencji opcji na dany instrument.

6.3. Wymogi dotyczące utrzymania i uzupełniania zabezpieczeń

Klient zobowiązany jest do utrzymywania na rachunku, bez wezwania, depozytu zabezpieczającego.

Jeżeli wartość depozytu zabezpieczającego spadnie poniżej poziomu właściwego depozytu określonego przez KDPW_CCP, Klient zobowiązany jest uzupełnić depozyt zabezpieczający co najmniej do wysokości tego poziomu, najpóźniej przed rozpoczęciem notowań na rynku derywatów w następnym dniu rozliczeniowym po dniu, w którym nastąpił spadek depozytu zabezpieczającego poniżej poziomu właściwego depozytu określonego przez KDPW_CCP.

Tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania

7.1. Opis instrumentu finansowego

Tytuł uczestnictwa w  instytucjach wspólnego inwestowania  –  rozumie się przez to wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego papiery wartościowe lub niebędące papierami wartościowymi instrumenty finansowe stanowiące prawa majątkowe przysługujące uczestnikom instytucji wspólnego inwestowania, w tym w szczególności jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.

Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych co do zasady publicznie w określone w ustawie o funduszach inwestycyjnych papiery wartościowe i inne instrumenty rynku kapitałowego. Fundusz inwestycyjny jest osobą zarządzany i reprezentowany jest przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, działające w formie spółki akcyjnej.

Jednostki uczestnictwa w Funduszach Inwestycyjnych

Jednostka uczestnictwa – jest tytułem uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym otwartym lub specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym. Fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na  jednostkę uczestnictwa. Jednostka uczestnictwa nabywana jest za wpłaty wnoszone do funduszu, nie jest jednak papierem wartościowym, gdyż nie może być przedmiotem obrotu, jednakże podlega dziedziczeniu i może być przedmiotem zabezpieczenia).

Szczególnym typem funduszy inwestycyjnych otwartych są tzw. fundusze SICAV (z  fr. Société d'Investissement À Capital Variable), charakteryzujące się zmienną wartością kapitał i wyceną jednostek uczestnictwa według wartości netto majątku funduszu. Udział w funduszach typu SICAV wiąże się z ryzykiem odmiennego niż w Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowania zysków.

Certyfikaty inwestycyjne

Certyfikat inwestycyjny - to papier wartościowy emitowany wyłącznie przez fundusze inwestycyjne zamknięte (tytuł  uczestnictwa  w  funduszu).  Fundusz  inwestycyjny dokonuje  wyceny  aktywów  funduszu,  ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na certyfikat inwestycyjny. Odrębnej od wyceny rynkowej,  obowiązkowej  wyceny  certyfikatów  dokonuje  cyklicznie  ich  emitent. Wycena ta dokonywana jest z częstotliwością określoną w statucie, nie rzadziej jednak niż raz na 6 miesięcy. Certyfikaty inwestycyjne  inkorporują w sobie prawa o charakterze majątkowym    (prawo  do  wypłaty  przez  fundusz  oznaczonej kwoty pieniężnej)  jak  i  uprawnienia  korporacyjne  (np.  prawo  uczestniczenia  i  głosu  na  zgromadzeniu inwestorów). Wyróżniamy:

• publiczne certyfikaty inwestycyjne – rozumie się przez to certyfikaty inwestycyjne, których emisja jest związana  z  obowiązkiem  uzyskania  zatwierdzenia  prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego zgodnie z przepisami ustawy o ofercie publicznej albo udostępnienia memorandum informacyjnego do wiadomości w trybie art. 39 ust. 1 ustawy o ofercie publicznej lub dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym albo wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu,

• niepubliczne certyfikaty inwestycyjne – rozumie się przez to certyfikaty inwestycyjne, których emisja nie jest związana z obowiązkiem sporządzenia lub zatwierdzenia prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego  zgodnie z przepisami ustawy o ofercie publicznej albo udostępnienia memorandum informacyjnego do wiadomości w trybie art. 39 ust. 1 ustawy o ofercie publicznej i które nie podlegają dopuszczeniu.

Certyfikaty inwestycyjne mogą być emitowane jako certyfikaty zwykłe, jak i uprzywilejowane w zakresie prawa głosu.

7.2. Opis ryzyk

Ryzyko inwestowania w tytuły uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych zależy m.in. od:

• kategorii danego funduszu (większy stopień ryzyka w funduszu agresywnym, mniejszy stopień ryzyka w funduszu bezpiecznym),

• portfela danego funduszu, czyli rodzaju inwestycji dokonywanych przez dany fundusz,

• polityki inwestycyjnej danego funduszu.

Dla tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych można wyróżnić następujące ryzyka:

• ryzyko makroekonomiczne – związane z sytuacją w danym kraju,

• ryzyko rynkowe – związane ze zmianami otoczenia gospodarczego, politycznego lub prawnego oraz ogólnej koniunktury panującej na rynkach finansowych,

• ryzyko płynności  lokat – ryzyko  wynikające z braku możliwości zakupu lub zbycia instrumentu finansowego w krótkim czasie bez znacznego wpływu na jego cenę. W przypadku nagłych zmian na rynku, przeprowadzanie transakcji może wiązać się z dodatkowymi kosztami albo możliwość zakupu lub sprzedaży papierów wartościowych w krótkim okresie może być w dużym stopniu ograniczona,

• ryzyko stopy procentowej – oznacza  możliwość  takiej  zmiany wysokości stóp procentowych, która będzie prowadziła do zmniejszenia się wartości poszczególnych dłużnych instrumentów finansowych wchodzących w skład portfela funduszu, a tym samym zmniejszenia się wartości całego portfela funduszu. Wraz ze spadkiem rynkowych stóp procentowych ceny dłużnych instrumentów finansowych rosną, a przy wzroście stóp procentowych ceny dłużnych instrumentów finansowych spadają,

• ryzyko kredytowe – polega na niewywiązaniu się emitenta ze swoich zobowiązań wynikających z emisji danego instrumentu finansowego,

• ryzyko walutowe (kursowe) – oznacza możliwość zmniejszenia ewentualnych zysków/poniesienia strat na inwestycji w wyniku niekorzystnej zmiany kursów walut (dotyczy funduszy inwestujących za granicą).

W przypadku jednostek funduszy inwestycyjnych otwartych i tytułów uczestnictwa funduszy zagranicznych opis ryzyka znajduje się w prospektach informacyjnych tych funduszy dostępnych za pośrednictwem Xelion.

Z inwestowaniem w Certyfikaty Inwestycyjne związane są wszystkie czynniki ryzyka charakterystyczne dla inwestycji w dany typ aktywów.

Ponadto można wyróżnić następujące ryzyka:

• ryzyko zarządzającego – wiąże się z możliwością podęcia błędnej decyzji przez zarządzającego funduszem co do selekcji rodzaju aktywów do portfela inwestycyjnego funduszu oraz momentu podjęcia decyzji inwestycyjnej,

• ryzyko polityki  inwestycyjnej – brak możliwości bieżącego określenia dokładnych parametrów inwestycyjnych, w tym poziomu ryzyka oraz aktualnego składu portfela inwestycyjnego danego funduszu,

• ryzyko płynności – polega na niemożliwości kupna lub sprzedaży instrumentu bez znaczącego wpływu na jego cenę.